Επιγονατιδικός είναι ο τένοντας που συνδέει την επιγονατίδα με την κνήμη στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος. Εμφανίζει τενοντίτιδα στο άνω τμήμα του στον κάτω πόλο της επιγονατίδας.
Είναι μια τενοντίτιδα πιο συχνή σε νεαρές ηλικίες (έφηβοι και νέοι ενήλικες) και σε αθλήματα που απαιτούν άλματα όπως μπάσκετ, βόλεϋ, άλτες στίβου και λιγότερο συχνά αθλήματα όπως ποδόσφαιρο, άρση βαρών ή ποδηλασία.
Συνήθως οφείλεται σε υπερβολική καταπόνηση του επιγονατιδικού τένοντα στην προπόνηση και τους αγώνες. Σπανιότερα εμφανίζεται μετά από άμεση πλήξη του τένοντα.
Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι το αυξημένο ύψος, το αυξημένο σωματικό βάρος, η σκελετική ανωριμότητα και η μειωμένη ελαστικότητα του τετρακεφάλου και των οπισθίων μηριαίων. Από τους εξωτερικούς παράγοντες ενοχοποιούνται οι σκληρές επιφάνειες προπόνησης.
Ενδιαφέρον είναι να σημειωθεί πως η μεγαλύτερη καταπόνηση εμφανίζεται όχι κατά την φάση της αναπήδησης αλλά κατά την προσγείωση όταν ο επιγονατιδικός υφίσταται έκκεντρη σύσπαση (συσπάται ενώ επιμηκύνεται).
Μπορεί να χωρισθεί σε τέσσερα κλινικά στάδια:
- Πόνος μετά την προπόνηση
- Πόνος κατά τη διάρκεια και μετά την προπόνηση που δεν επηρεάζει την αθλητική απόδοση
- Πόνος κατά τη διάρκεια και μετά την προπόνηση που επηρεάζει την αθλητική απόδοση και ικανότητα
- Ρήξη του τένοντα
Ο πόνος εντοπίζεται χαρακτηριστικά στην έκφυση του τένοντα από την επιγονατίδα κεντρικά ή προς τα έξω. Η μεγαλύτερη δυσκολία εμφανίζεται στα άλματα και στα σπριντ. Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να υπάρχει πόνος εκτός από την άθληση και στην καθημερινότητα.
Εκτός από την κλινική εξέταση για να εκτιμηθεί η έκταση της βλάβης θα χρειαστεί υπερηχογράφημα του τένοντα και ίσως μαγνητική τομογραφία.
Εικ. Υπερηχογράφημα επιγονατιδικού με παθολογική αιματική ροή (κόκκινο χρώμα)
Τα συμπτώματα αν δεν αντιμετωπισθούν τις πρώτες εβδομάδες συνήθως αποκτούν χρονιότητα. Στις χρόνιες περιπτώσεις, που είναι συχνές, ο τενόντιος ιστός παρουσιάζει αλλαγές στη δομή του όπως πάχυνση, αύξηση των μη κολλαγονικών πρωτεινών, μικρορήξεις, παθολογική αιμάτωση και ανάπτυξη οστεοφύτων στον πόλο της επιγονατίδας.
Η τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού δεν αντιμετωπίζεται εύκολα και απαιτεί διεπιστημονική αντιμετώπιση (Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Ιατρός Φυσικής Αποκατάστασης, Φυσικοθεραπευτής, Γυμναστής).
Βασικά συστατικά της αντιμετώπισης είναι:
- Η μείωση της έντασης, του όγκου και του τύπου της προπόνησης.
- Φυσικοθεραπεία και ισομετρικές συσπάσεις για μείωση των ενοχλημάτων.
- Πρόγραμμα άσκησης που εστιάζει στην ελαστικότητα του τετρακεφάλου και των οπισθίων μηριαίων και έκκεντρες ασκήσεις όπως το ‘Ηeavy Slow resistance training’, ισοαδρανειακές ασκήσεις και το πρωτόκολλο του Alfredson.
Εικ. Heavy Slow Resistance training για τον επιγονατιδικό
Ενέσιμες θεραπείες υπό υπερηχογραφική παρακολούθηση όπως:
- PRP
- High Volume Injections
- Ηλεκτρόλυση
Αυτές οι συντηρητικές θεραπείες φαίνεται να είναι οι πιο αποτελεσματικές και συχνά ο κατάλληλος συνδυασμός τους προσφέρει μόνιμη θεραπεία.
Εικ. Ηλεκτρόλυση για τενοντίτιδα Επιγονατιδικού τένοντα
Σε περιπτώσεις αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής ίσως απαιτηθεί κάποια επεμβατική πράξη. Η πιο αποτελεσματική και λιγότερο τραυματική είναι το Sonosurgery. Υπό τοπική αναισθησία και υπερηχογραφική παρακολούθηση αφαιρείται ο παθολογικός ιστός από τον τένοντα. Προσφέρει υψηλή επιτυχία και επιστροφή σε αθλητική δραστηριότητα.
Εικ. Sonosurgery Επιγονατιδικού τένοντα
Σε κάθε είδους θεραπεία συντηρητική (όπως οι ενέσεις που περιγράψαμε) ή μικροεπεμβατική (όπως το Sonosurgery) ακολουθείται κατάλληλο πρόγραμμα αποκατάστασης.